The President of Malta

Search
Close this search box.

Speech by E.T. George Vella during the awarding of the Gozo Award during the celebration of Gozo Day, 28 October 2022, (Speech in MT)

Onorevoli Ministru,

Onorevoli Membri Parlamentari,

President tar-Reġjun ta’ Għawdex,

President taċ-Circolo Gozitano,

Mistednin Distinti,

Huwa ta’ pjaċir kbir inkun hawn magħkom illejla biex flimkien niċċelebraw Jum Għawdex u nippremjaw persuni distinti li huma ta’ ispirazzjoni għalina lkoll. Nesprimi l-apprezzament tiegħi liċ-Circolo Gozitano talli sena wara l-oħra jibqa’ jagħti ġieħ lil ulied Għawdxin li b’xi mod jew ieħor huma ta’ ġid siewi għas-soċjetà. Nifraħ għalhekk lis-Sur Chris Galea u lill-Professur Maria Frendo li qegħdin jiġu ppremjati llum b’Ġieħ Għawdex, iżda wisq aktar nifirħilhom għall-ħidma tagħhom fi ħdan il-komunità matul is-snin.  

Sur Galea,

Li wieħed jiddedika ħafna mill-ħin tiegħu għal ħaddieħor hija turija mhux biss ta’ altruwiżmu, iżda hija wkoll turija ta’ karattru b’saħħtu. Fid-dinja teknoloġika tal-lum, faċli li wieħed jinħeba wara kaxxa u screen u jinsa kemm hawn min hu mxennaq għal xi ftit kumpanija jew għajnuna oħra bażika, iżda li tkun tfisser teżor għal dak li jkun fil-bżonn. Għalhekk, il-ħidma tiegħek fil-komunità, speċjalment mal-anzjani u l-morda, hija turija ċara ta’ kemm dawn il-ġesti individwali jissarrfu f’opri nobbli u verament apprezzati. F’isem il-poplu Malti u Għawdxi niżżik ħajr tal-impenn tiegħek favur il-ħajja, u favur ħajja dinjituża għal kulħadd.

Prof. Frendo,

Għalkemm b’għodod differenti, inti wkoll kont u għadek strumentali għall-ġid tal-komunità. Il-mużika u l-letteratura mhumiex biss mezzi li jserrħu l-menti u r-ruħ, iżda huma wkoll mezzi ta’ kif l-espressjoni artistika lokali tkompli ssawwar u ssaħħaħ il-patrimonju kulturali Malti. Il-karriera twila u wiesgħa tiegħek f’dawn l-oqsma, flimkien mar-riċerka u mal-impenn tiegħek biex fuq bażi volontarja tagħti l-kontribut tiegħek għall-kalendarju artistiku Għawdxi, huma wkoll ġest li ma jistax ma jiġix apprezzat. Huwa grazzi għall-impenn ta’ persuni bħall-Prof. Frendo fil-qasam tal-arti li Għawdex kompla jsir ċentru artistiku ħaj u li jattira interess internazzjonali u turistiku.

Sur Galea u Prof. Frendo, jien nifirħilkom għax-xogħol li wettaqtu u ninsab ċert li ser tibqgħu tkunu ta’ ispirazzjoni għall-ġenerazzjonijiet żagħżugħa.  

Sinjuri,

Il-lejla qegħdin hawn proprju għax ilkoll nemmnu fis-sbuħija ta’ pajjiżna, fis-sbuħija ta’ Għawdex, bi storja twila, b’pajsaġġi uniċi, u persuni distinti bħalma qed nippremjaw illum.

Madankollu, Għawdex hija ġawhra fraġli, li qed ikollha tissielet ma’ pressjonijiet minn bosta naħat. Fil-mixja storika tagħna, u għal sekli sħaħ, il-gżejjer Maltin kważi dejjem kellhom ħakkiem kolonjali, b’aspirazzjonijiet militari u ekonomiċi li ftit li xejn kienu jagħtu każ dak li riedu, jew li kellhom bżonn, il-Maltin. Mhux hekk biss, iżda għal ħafna snin l-antenati tagħna kienu jiġu misruqa għal fuq il-xwieni u mibjugħa bħala lsiera.

It-taqbida llum ħadet xejra differenti. L-isfidi minflok qed jiġu għall-għarrieda mill-baħar jew mill-ajru, qed jinbtu f’ħobbna u jissaħħu aktar maż-żmien. Kif tista’ familja tgawdi ħajja xierqa meta l-ambjent naturali qed jiġi mhedded? Kif jista’ żagħżugħ jew żagħżugħa Maltija jkomplu jgħożżu l-patrimonju nazzjonali ta’ pajjiżhom meta dan qed jinbidel b’dan il-mod hekk drastiku?

Sinjuri,

Ta’ min okkażjoni bħal din tal-lum isservi wkoll għal dan it-tip ta’ riflessjoni.

Huwa proprju fuq din il-kelma, ġieħ, li nixtieq nixtarru ftit. Mingħajr ma nidħol f’diskussjoni lingwistika jew filosofika, nemmen li l-kelma ġieħ ma tista’ qatt tkun mifruda mil-kliem dinjità u rispett. Biex wieħed jikseb dawn il-kwalitajiet irid ikun hemm għarfien b’saħħtu dwar dak li jirrappreżenta l-patrimonju ambjentali, uman, u kulturali ta’ pajjiżna.

Il-karatteristiċi uniċi tal-gżejjer tagħna, speċjalment dawk ippreservati fil-gżira ta’ Għawdex, huma dak li jagħmluh uniku. Dawk li jagħmluh dak li hu.

Ta’ min josserva kif Għawdex b’mod eleganti kompla maż-żmien iwaħħad flimkien il-valur intrinsiku tal-estetika, ma’ dak tat-tradizzjonijiet. Il-ħarsien xieraq tal-ambjent, politika olistika u b’polz soċjali b’saħħtu huma ingredjenti kruċjali biex bis-sħiħ inħarsu l-identità ta’ Għawdex u s-saħħa fiżika u psikoloġika tal-Għawdxin.

Huwa għalhekk importanti li kif qed nagħmlu llum, jiġifieri nippremjaw l-impenn ta’ persuni distinti bħas-Sur Galea u l-Prof. Frendo, huwa wisq aktar importanti nirrikonoxxu dak li qed jagħmlilna ġieħ bħala poplu, u flimkien naħdmu biex nibżgħu għalih, nagħtuh il-valur li jistħoqqlu, u nipproteġuh minn tħassir li jġibu magħhom l-ispekulazzjoni, il-ġirja għamja għall-qligħ, u n-nuqqas ta’ għarfien dwar il-kontribut kbir li ambjent san u sabiħ iħalli fuq il-kwalità tal-ħajja tagħna l-bnedmin. Tajjeb li nilħqu qċaċet għoljin fil-kultura u fil-kummerċ, imma dan kollu jintilef jekk l-ambjent tal-madwar ma jżejjinx dan kollu.

Sinjuri,

Nagħlaq dan id-diskors billi mill-ġdid nifraħ lir-rebbieħa ta’ din is-sena u nawgura biex, bħalma kemm għadni kemm aċċennajt ftit ilu, inħarsu l-identità tal-gżejjer tagħna b’dover mhux biss għal dawk li ġejjin warajna, iżda ukoll b’sens ta’ rispett għal dawk li qabilna ssagrifikaw tant biex il-gżejjer ta’ Għawdex u ta’ Malta jkunu verament ġawhra fil-Mediterran.

Grazzi.

-Tmiem-

Skip to content